Więcej o…. matematyce na wesoło

Czy wiesz, że… już 2-letnie maluchy potrafią określić, ile razy dana postać pojawiła się w oglądanej bajce?
A niemowlęta, gdy kilka razy pod rząd miś trzy razy zrobi ze sceny „a kuku” bardzo się dziwią, gdy kolejny raz miś robi je tylko raz czy dwa. Maluchy rozpoznają pewną prawidłowość i wiedzą, że tym razem misiek wyskoczył za mało razy. Nazyway to matematyką intuicyjną.
Matematyka intuicyjna u małych dzieci
Dzieci w wieku żłobkowym zaczynają szacować, bardzo wcześnie w ich słowniku pojawiają się takie pojęcia jak mały czy duży. Od najmłodszych lat chętnie liczą: osoby, przedmioty czy części ciała. Już poniżej 2 roku życia dzieci rozumieją różnicę między jednym a dwoma przedmiotami. Lubią zarówno liczenie bierne – słuchanie dorosłego, jak i przeliczanie przedmiotów samodzielnie lub z dorosłym. Udział w liczeniu jest dla dzieci dużo łatwiejszy jeśli dorosły wskazuje każdy z przeliczanych elementów.
Dodatkowo, wszystkie zabawy konstrukcyjne np. zabawa klockami, kształtują wyobraźnię przestrzenną i pozwalają dzieciom w intuicyjny sposób zrozumieć pojęcia wysokości, szerokości i długości. Rozpoznawanie kształtów np. poprzez dotykanie i rozmawianie o przedmiotach o różnym kształcie i różnej wielkości, jak również określanie położenia przedmiotów względem siebie, rozwija w dzieciach świadomość siebie względem otaczającej je przestrzeni.
Również mierzenie i określanie wielkości, odległości, wzrostu, wagi, czy czasu to bardzo ważne kompetencje dla najmłodszych dzieci. Pomagają im zrozumieć zależności między otaczającymi je ludźmi, przedmiotami i zdarzeniami.
Dlaczego warto rozwijać te umiejętności?
Możliwości maluszków są naprawdę olbrzymie. Ich potencjał, dla nas dorosłych, może być niekiedy trudny do zrozumienia. Podobnie, jak z czasem dzieci uczą się mówić i szybko posługują się nawet więcej niż jednym językiem, tak i zdobywają inne umiejętności.
Podczas gdy zajęcia matematyczne kojarzą nam się przede wszystkim ze zorganizowanymi lekcjami lub przepisywaniem równań z tablicy, kompetencje matematyczne, takie jak porównywanie różnicowe zaczynają się kształtować już u najmłodszych dzieci. Bardziej zaawansowane kompetencje matematyczne, doskonalone w szkole, bazują na podstawowych konceptach matematycznych, które rozwijają dzieci w wieku żłobkowym.
W jaki sposób odbywa się matematyka na wesoło?
W naszym żłobku wprowadziliśmy matematykę intuicyjną metodę Glenna Domana, która polega na wielokrotnym pokazywaniu dziecku zestawów kart ze ściśle określoną treścią. Każdy zestaw prezentujemy dziecku 3 razy dziennie w odstępach minimum 30-sto minutowych, a zestawy są codziennie modyfikowane. Rozpoczynając zabawę w liczenie jako pierwsze pokazujemy dziecku karty z najmniejszą ilością kropek (czyli 1, zero pokażemy po karcie ze 100 kropkami).
Dziecko oczywiście postrzega to jako nową zabawę. Stosując metodę Domana dzieci nie uczą się poprzez liczenie kropek, ale przez wizualne wrażenie. Istotą sprawy jest zrozumienie pojęcia ilości. Dopiero później dziecko poznaje odpowiadające konkretnej wartości symbole (cyfry i liczby).
W kolejnych etapach matematyki intuicyjnej do kart z kropkami dołączają karty z cyframi. Kolejnym etapem jest układanie liczb w ciągi, czyli stworzenie kart, na których kropki układają się w trójkąty, prostokąty, trapezy itd. Maluchy można uczyć również działań na poznanych liczbach, np. mówiąc „2 x 2” i wskazując na wynik (kartę z 4 kropeczkami). Zakres działań stopniowo się poszerza. Starsze dzieci mogą same wskazywać poprawny wynik po kilku powtórzeniach tej „matematycznej zabawy”. Do tego dochodzi kojarzenie ilości kropek z cyframi – pomogą w tym kolejne plansze przedstawiające kolejne cyferki. Pokazywanie obu tych plansz jednocześnie sprawi, że dziecko zacznie kojarzyć liczbę kropek z konkretną liczbą.
Jak wprowadzić w warunkach domowych?
Porównywanie przedmiotów świetnie sprawdza się podczas spacerów na świeżym powietrzu. Wystarczy dać dziecku kilka kamieni wyraźnie różniących się wielkością. Pokazać je, zaznaczając wielkość kamyków, następnie ułożyć kamienie od największego do najmniejszego, opisując, co robimy. Można pokazać, jak z trzech, czterech płaskich kamieni zbudować wieżę i pozwolić dziecku zrobić swoją. Analogicznie można porównywać inne przedmioty np. patyczki.